Bài giảng đại chúng về phát triển bền vững: Sự hình thành, vận động và không gian phát triển của giới học thuật Việt Nam trong sự giao thoa với thế giới

Sáng ngày 24/8, trong sự kiện “Các bài giảng đại chúng về phát triển bền vững”, Viện trưởng Nguyễn Cảnh Bình đã có bài chia sẻ với chủ đề “Sự hình thành, vận động và không gian phát triển của giới học thuật Việt Nam trong sự giao thoa với thế giới” tới các nhà khoa học tại Viện toán học, Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt nam. 

Tại buổi chia sẻ, Viện trưởng tập trung phân tích quá trình vận động và phát triển của giới trí thức Việt trong đó tập trung làm rõ ba vấn đề chính: (i) nguyên nhân Việt Nam tiếp cận nền khoa học nhân loại muộn hơn so với các nước khác; (ii) các không gian học thuật điển hình; (iii) các yếu tố tạo nên một nhà trí thức, nhà lãnh đạo có tầm ảnh hưởng.

Giới học thuật tại Việt Nam được hình thành từ lâu đời giao thoa với các nền văn hóa Á Đông từ hàng ngàn năm trước, đặc biệt là nền văn hóa cổ đại Trung Quốc. Sang thời cận, hiện đại, Việt Nam mở rộng giao lưu học thuật với các nước phương Tây và xuất hiện nhiều trí thức học vấn uyên bác và tiếp thu được những làn sóng tri thức thế giới như Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Hồ Chí Minh…

Tuy nhiên là một quốc gia có bề dày lịch sử lâu đời vậy mà Việt Nam lại tiếp cận những tri thức tiên tiến muộn hơn so với các quốc gia phát triển khác. Theo diễn giả, lý do chính là do ta thất bại trong việc tạo ra chữ viết của người Việt từ sớm để có thể truyền đạt lại trọn vẹn tri thức nhân loại. Bên cạnh đó Việt Nam chịu phụ thuộc vào Trung Quốc trong khoảng thời gian dài đã khiến giới học giả Việt bị chi phối bởi tư duy Nho giáo từ đó cản trở không gian phát triển và tư duy độc lập.

Diễn giả đã giới thiệu một số không gian học thuật điển hình ở Việt Nam, giúp người nghe hóa giải được những quan điểm lâu nay về những vùng đất sinh ra nhân tài dân tộc như Nghệ An, Quảng Nam, Vĩnh Long,… Hóa ra nhân tài sinh ra không phải là một sự ngẫu nhiên mà cần có một không gian học thuật nâng đỡ, giúp họ bồi dưỡng và trau dồi tri thức.

Trong thế giới phẳng ngày nay, Diễn giả nhấn mạnh rằng sự giao lưu giữa giới học thuật Việt Nam với thế giới là điều tất yếu và chắc chắn đem lại những giá trị to lớn cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục… của đất nước. Chính vì vậy, Việt Nam cần tạo ra những không gian nơi mà mọi người có thể tiếp cận được tri thức dễ dàng và thúc đẩy môi trường để giới tri thức tinh hoa tạo nên nhiều đóng góp cho phát triển xã hội..